Jeff Bezos, Amazon’un yüksek seviyeli markalar? ve tasar?mc? ürünlerini de sataca?? bilgisini ilk payla?t???nda kar???k tepkiler alm??t?. Konuya son derece uzak yakla?anlar oldu?u gibi olumlu kar??layanlar da olmu?tu. Türkiye’de ise moda ürünlerini büyük indirimlerle satan yakla??k 62 farkl? moda eticaret ma?azas? kuruldu, bunlar?n bir iki tanesi hariç tamam? iflas etti. Asos, Otto, Trendyol gibi markalar büyümeye devam etseler de birçok farkl? sorunla yüz yüzeler ve farkl? çözümler üreterek yollar?na devam etmeye çal???yorlar. Bu yaz?da e-ticaret nedir sorusu ile moda sektörünün e-ticaret ile olan deneyimine, genel yap?lan yanl??lara ve çözüm önerilerine de?inece?iz.
Moda sektöründeyseniz ve Eticaret’de yer almak istiyorsan?z t?klay?n.
E-ticaret Nedir ? Moda Eticaret’in de Ürün, Sepet, Ödeme Üçgeninden Fazlas? Var m?d?r?
E-ticaret; sahip olunan elektronik yöntemler ile (internet sitesi, uygulama, sosyal medya vs.) ticari ürünlerin listelenmesi ve sat??? olarak tan?mlanabilir. E-ticaret firmalar?n?n hem ihtiyac? hem de yan?lg?s?, ürün-sepet-ödeme üçgeninde dü?ümlenir. E-ticaret nedir sorusunu cevaplarken bir e-ticaret sitesinin temel amac? sat?? yapmak oldu?unu unutmamal?y?z. Bu nedenle kullan?c? deneyiminde, arad??? ürünü bulan bir tüketiciyi h?zla sepet ve ödeme ekranlar?na götürmek temel yakla??md?r. Fakat, bir moda e-ticaret sitesi sadece bu üçgenin basit bir uygulamas? ile kurgulanamaz. Her moda markas?, ma?azalar?nda mü?terilerine nas?l bir hikâye anlatmak istiyorsa e-ticaret platformunu da ayn? ?ekilde bir ma?aza olarak görmeli ve bu hikâyeyi burada anlatmaya devam etmelidir.
E-ticaretin Merkezi Kendi Sitenizdir.
Dijital dünyada ki varl???n?z?n temeli, anlataca??n?z hikâye, verece?iniz mesaj, ne olursa olsun, tek bir platformu merkez almal?d?r. Bu platform kendi internet sitenizdir. Stratejik dijital pazarlama ve tüm dijital ileti?iminizin merkezinde olmas? gereken internet sitenizin mü?terinize anlatmak istediklerinizi tam olarak anlatt???ndan emin olmal?s?n?z.
Bir moda perakendecisi için facebook yada instagram olmazsa olmaz bir ileti?im arac? olabilir, fakat tüm ileti?im stratejisi tek bir nokta üzerinden yönetilmeli, farkl? payla??mlar yap?lsa da tek bir ileti?im stratejisi ile hareket edilmelidir.
Daha Özelle?tirilmi? Ürünler
E-ticaret internet sitelerinde mü?terinize ait birçok farkl? veriye ula?abilmeye ba?lars?n?z. Örne?in sitenizde nas?l gezdi?ine, hangi ürünlere bakt???na ve nas?l karar verdi?ine dair bir ç?kar?mlarda bulunabilirsiniz. Mü?terinizi tan?d?kça ona daha h?zl? ürünler yeti?tirmeye çal??mak yerine ona daha do?ru ürünler vermek sizin temel sorumlulu?unuz haline gelir. Mü?terinizin ürünleriniz aras?nda kaybolmas?na engel olmal? ve en do?ru ürüne en h?zl? biçimde ula?mas?n? sa?lamak zorundas?n?z.
Perakendecilikte, mü?terinin ma?azada daha fazla zaman geçirebilmesini sa?lamak temel görevlerden birisidir. Bunu yapabilmek için de ma?azalar?n daha kar???k bir düzende olmas? tercih edilebilir. E-ticaret de ise ma?azadan ç?k?? bir klik uzaktad?r. Mü?terinize özelle?tirilmi? bir deneyim sunmal? istedi?i ürünü h?zla sunmal? fakat sonras?nda çapraz ürün sat??? ile gelirinizi artt?rmaya çal??mal?s?n?z.
Mobili Unutma
Art?k her internet sitesi mobil dü?ünülerek olu?turulmak zorunda. Mobil uygulaman?z olmasa da internet sitenizin mobil bir vihazda mükemmel görünümünü sa?lamal?s?n?z. ?nternet kullan?m?n?n %70 mobil ortama kayd??? dü?ünüldü?ünde, ürünle ilgili aç?klamalar?, foto?raflamay? daima mobile göre dü?ünerek tasarlaman?z gerekti?ini görebilirsiniz
Bunun ötesinde fiziksel ma?azalar?n?z?n da internet sat???na geçmesi önemli bir ad?m olacakt?r. Bugün birçok kullan?c? ma?azada gördü?ü bir ürünü ta??mamak ad?na internetten sat?n almay? tercih edebiliyor. Fakat mü?terinin sonra internetten al?r?m dü?üncesiyle kap?dan ç?kmas? büyük ihtimal kaybedilmi? bir mü?teri olarak da görülebilir. Ma?aza çal??anlar?n?n kendi sat?? hedefleri oldu?unu dü?ünürsek, mü?teriye o anda sipari?ini verdirmek, kullan?c? ad? üzerinden mü?teri adresine ula?mak ve ödemeyi müteakip, ürünü eve kargolatmak farkl? bir bak?? aç?s? getirecektir. Böylece hem mü?teri kaç?r?lmam?? hem de ma?aza çal??an? hedefini tutturmu? olacakt?r.
Pazaryerlerinin Gelece?i
Pazaryeri mant???n?n temellerini atan Amazon, moda ve tekstil ürünleri sat???nda çok yüksek ciro rakamlar?na ula?t? fakat ciro haricinde çok büyük ba?ar?lar elde edemedi. Sat?lan ürünler genel olarak süpermarket ürünü seviyesinden yukar? ç?kamad?. Amazon’un kendi alt markas? Amazon Basics alt?nda sat?lan ve düz tshirtler ya da pantolonlar gibi ürünlerden olu?an setlerin d???nda ki sat??lar bekleneni kar??lamad?. Tabiki bunda; birçok tasar?mc? yada yüksek seviye markan?n, Amazon’u fiyat k?ran ucuza ürün sat??? yap?lan bir yer olarak görmesi de etkili oldu. Tam da bu nedenle, Jeff Bezos üst markalar?n ve tasar?mc? ürünlerin sat???na ba?layacaklar?n? söyledi?inde kar???k tepkilerle kar??la?t?. Hatta ikinci bir aç?klama yaparak bu markalar?n fiyat politikalar?n? bozmayacaklar?n? söylemek zorunda kald?.
O günden bugüne Amazon’un sat??lar? üst seviye markalarda yükselse de istenilen seviyelere ula?abilmi? de?il. Erkek markalar?nda kad?n markalar?na göre üç kat daha ba?ar?l? bir durum var. Bu da kad?nlar?n, ürün sat?n alma noktas?nda fiziki hissiyat, sosyal karar verme noktalar?nda erkeklerden çok daha fazla k?s?t? oldu?unu gösteriyor elbette.
E-ticaret mi, Fiziksel Ma?azalar m??
Pazaryerleri her gün büyüse de Farfetch haricinde üst seviye marka sat??lar?nda s?k?nt? ya?an?yor. Bu nedenle de bu tip markalar kendi marklar?na ait internet sitelerinde sat??a devam ediyorlar. Biraz önce de belirtti?imiz gibi kad?n mü?terilerin özellikle üst seviye ürünlerde farkl? sat?n alma davran??lar?na sahip olmas?, sosyal sat?n alma veya hissiyat talebi, kad?n mü?teriyi ma?azaya da yönlendiriyor.
Fiziki ma?azalar?n yok olmayaca??, say?lar? azalsa da e-ticaret altyap?s? ile birlikte hareket edece?i art?k rahatl?kla söylenebilir. Fakat daha basit ürünlerin sat???n?n e-ticarette yo?unla?aca??, fiziki ma?azalar?n özellikli ürünlerin sat???na daha yo?unla?aca?? da tahmin edilebilir.
Lojistik Sorunlar
Moda perakendesinin en büyük sorununu lojistik maliyetler olu?turuyor. Birçok mü?teri, sahip oldu?u iade hakk? ile bir ma?aza da deneyebilece?i ürünleri evde deniyor. Olu?an kargo maliyetlerinin üstüne, iade edilen ürünün kalite kontrolü ve yeniden sat??a haz?r hale getirilmesinde ortaya ç?kan maliyetler büyük bir problem yarat?yor. Geçti?imiz on y?lda bu sorunu yönetemeyen birçok eticaret firmas?n?n iflas?na tan?kl?k ettik.
Dünyada bu soruna farkl? çözümler üreten firmalar var. Örne?in iade ürünleri dü?ük bir ücret kar??l??? arac? firmalara yönlendiren firmalar bulunmakta. ?adeyi alan arac? firma, dü?ük fiyatla ald??? bu ürünleri daha fakir ülkeler de sat??a sunuyor. Bir ba?ka uygulanan yöntemde indirimin iade etmeme ?art?na ba?lanmas?. Mü?teri ald??? ürünleri 15 gün içinde iade etmez ise indirimi kredi kart?na yans?t?l?yor.
Elbette bunlar temel olarak geçici çözümler, dijital teknolojilerin burada söyleyebilece?i birçok ?ey olacakt?r. Önümüzde ki 5-10 sene içerisinde AR ve VR teknolojileri ile moda da çok daha farkl? bir e-ticaret deneyimi ya?ayaca??m?z kesin
Son Söz
E-ticaret nedir sorusu ve moda’da e-ticaret, sadece ürünü internette listelemek yada instagram’da post etmekten çok daha büyük bir çabaya ihtiyaç duyuyor. Sanal dünyada, birbirinin ayn?s? binlerce internet sitesi birbirine çok benzeyen ürünlerin sat???n? gerçekle?tiriliyor. Sürüden ayr?lman?n yolu yeni hikayeler yaratacak markalar olu?turmak yada yeni i? modelleri geli?tirmekten geçiyor.
e-ticaret yepyeni bir gelecek vadediyor. Fakat bu gelece?e klasik ticari mant???n d???nda yeni bir mant?kla bakmak bir zorunluluk.