Tekstil sektöründen şirketlerle yaptığım, genellikle de Follow Fashion’ı konuştuğumuz her toplantıda ZARA konusu açılır. Her firma, her marka bir şekilde, az ya da çok ZARA’ya hayranlık besler. Fast Fashion olarak kendini tanımlamayan markalar dahi ZARA’nın; hızına, çalışma şekillerine, müşterilerine ürünü ulaştırma şekillerine imrenir. 80’den fazla ülkede 2000’den fazla mağaza da bu başarıyı göstermek elbette tek bir sebebe bağlanamaz ama bu yazıda biz dijitalleşme ile ZARA neleri başardı, ZARA’dan hayranlıkla bahseden firmalar neden onlarla aynı yola giremiyor bunlardan bahsedeceğiz. Bir önceki yazımızda söz verdiğimiz üzere bu yazının konusu şirketlerde dijitalleşme örnekleri ve ilk örneğimizde Zara olacak
Hız
ZARA temel olarak bir Fast Fashion yani hızlı moda firması. Modanın bu alanında her firmanın sahip olması gerektiği üzere hızlı olmak zorundalar.
- Defilelerden sonra rafa çıkmakta
- Gelişen trendleri görerek ürünü çeşidini artırmakta
- Müşteriye istediği ürünü sağlamakta
- Mağazaları doğru analiz etmek ve stoklamakta hep hızlı davranmak zorundalar.
Hız için, her ne kadar yönetimlerinde daha hızlı karar alma ve insiyatif kullanma süreçlerine sahip olmak zorunda olsalar da, temel de bu hızın kaynağı iş modelinin dayattığı dijitalleşme süreçlerinin tamamlanması ile mümkün olmakta. Bu süreçleri tamamlayabilmek ve ZARA’nın bu hıza ulaşabilmesini sağlayabilmek için, Amancio Ortega 30 yıldan daha uzun bir süredir moda sektörünün alışık olmadığı bir oran ve hızda teknolojiye, dijitalleşmeye yatırım yapıyor.
ZARA defilelerde görülen bir renk ya da stili ilk test eden firmalardan birisi her zaman. Bu şekilde bir ürünü hazırlamak, üretici firmalar ile tasarım ve üretim konusunda mutabık kaldıktan sonra üretimi sağlayarak rafa çıkarmak ve bunu 5 hafta gibi bir süreç içerisinde yapmak tedarik zinciri ile son derece güçlü bir bağ kurulmasını gerektirir. Bu bağın dijital teknolojiler olmadan kurulması ise mümkün değil
ZARA kendisine tedarik sağlayan firmalar ile güçlü dijital bağlantılara sahip. Sipariş verdiği ürünlerin üretimin hangi aşamasında olduğunu görebilen ZARA, üretimin tamamlanma süresini tahminleyebilir ve bu sürenin düzeltilmesi ihtiyacı olduğunda tedarikçisi ile ortak çalışabilir.
Optimizasyon ve Tasarruf
Dijital Dönüşümde Burberry Örneği
Moda firmalarının en büyük maliyetlerinden birisi stok maliyetidir. ZARA’nın dijital karar verme süreci, her üründe yer alan RFID etiketleri ile çalışarak hangi mağazada hangi üründen kaç adet var verilerinden, mağazanın hinterlandında ki nüfusa kadar detaylı bir yapıya sahip. Bu sayede hangi mağazada hangi üründen ne kadar bulunması gerektiğine dair çok net kararlar verilebiliyor veya mağazalar arasında ürün aktarımları ile müşteriye talep ettiği ürün hızla ulaştırılabiliyor.
Tüm bu süreçler, güçlü dijital karar verme süreçleri ile lojistik altyapısının bileşkesi ile mümkün hale geliyor. Böylece son kullanıcıya harika bir deneyim yaşatılırken, sistem verimli yönetim sayesinde tasarruf ederek kârlılığını da artırıyor.
Gelecek
Dünyayı en çok kirleten ikinci sektör tekstil. Sürdürülebilir bir üretim politikası ise dijitalleşme olmadan mümkün değil. ZARA artık yatırımlarını bu kanala doğru aktarıyor. Moda sektörünün geleceğinin kurtarılabilmesi; insanlara doğru fiyata doğayı kirletmeyen ve geri dönüştürülebilen kıyafetlerin sunulması ile mümkün. Burada devreye sürdürülebilirlik giriyor. Sürdürülebilirliğin sağlanması için de dijitalleşme. Yakın bir gelecekte ZARA’nın daha uygun fiyatlar ile ürün üretebildiğini üstelik bunu yaparken doğayı az kirlettiğini duymaya başlayacağız. Bu da yeni bir müşteri memnuniyeti ve deneyimi yaratmaya başlayacak.
Son Söz
Şirketlerde dijitalleşme örnekleri konusunda ZARA dijitalleşmeye ve dijital dönüşüme hem maddi hem insan kaynağı açısından yatırım yapmaktan çekinmeyen bir şirket olarak son on yılda iki katı büyüdü ve bunu yaparken kârlılığını artırmayı da başardı. Zara’nın izlediği yolu izleyebilen şirket sayısı ise ülkemizde çok az. Dijital dönüşüm ise halen zayıf vizyon ya da maddi bahanelerle ertelenmekte.
Bir sonraki yazıda dijitalleşmenin lüks markalarda kullanımına değineceğiz. (Link)
Kaynaklar
University of Harvard (Link)
Universtiy of IE (Link)
