Covid-19 halen hayat?m?z?n tam ortas?nda. Henüz hiçbir ülke tam olarak ba?ar?l? olmu? say?lm?yor. Önlemler geni?letildikçe insanlar eski normal hayatlar?na dönmeyi arzulasalar da gelecek tamamen farkl? bir normale do?ru ilerliyor.
Yeni normal olarak adland?r?lmaya ba?lan?lan bu gelecekte, yöneticilerin mü?terileri ile olan ili?kilerini yeniden düzenlemeleri gerekiyor. Bugüne kadar pazar bilgisini birçok farkl? kaynaktan alarak derleyen ve bu bilgiye göre karar veren yöneticilerin, covid-19 sonras?nda geli?en belirsiz süreci yönetmek için elinde yeterli matematiksel veri olmad??? gerçe?ini kabul etmesi gerekiyor. Bu süreci yönetebilmek, tüketicilerin gelecekte ki davran?? yap?s?n? kestirebilmek, biraz yarat?c?l?k, biraz tahmin, biraz da risk içeriyor.
Yeni normal nedir : Yeni normal, toplumda yer alan be?eri normlar?n, ekonomik yada toplumsal alanlarda ya?anan derin krizler neticesinde, de?i?ime u?ramas? ve yeni be?eri normlar olarak toplum hayat?nda yerini almas?na denir.
Dijitale Kayan Al??veri?
Dijitale çok uzun zamand?r ve sürekli olarak kayan al??veri? al??kanl?klar? covid-19 döneminde çok daha büyük bir h?zla dijitale yöneldi. Gelecek 5 sene içerisinde beklenen büyüme rakamlar? 8 haftal?k bir süreç içerisinde gerçekle?ti. Daha önce, internetten hiç al??veri? yapmam?? milyonlarca insan al??veri? yapt?. Pandemi sürecinin yaratt???, bu sat?n alma davran??? de?i?ikli?i, salg?n?n k?sa sürede sona ermeyece?inin anla??lmas? ile birlikte kal?c? hale gelecektir.
Bu kal?c? hale geli? ve tüketicilerin gelecekte fiziki ma?azalar? daha az ziyaret edece?ine dair beklentiler uzun süredir eleman ç?karmaktan geri duran markalar?n ma?aza kapatma ve eleman ç?karma karar? almalar?na sebep olmaya ba?lad?. Marks and Spencer, Debenhams ve John Lewis gibi birçok moda devi ma?aza kapatma ve eleman ç?karma süreçlerini aktif hale getirdi.
Bat?da ki ve do?uda ki birçok ülkede bundan sonra e-ticaret üzerinden al??veri? yapaca??n? belirten insanlar?n say?s? h?zla art?yor. Tekstil ve moda sektörü için %7 ile %10 aras?nda insan?n bundan sonra al??veri?lerini dijital ortama kayd?racaklar? piyasa ara?t?rmalar?ndan anla??l?yor. Üstelik bu rakamlar?n pandeminin uzamas? ihtimali ile daha da yukar? ç?kabilece?ini rahatl?kla tahmin edebiliriz. Sadece Amazon’un 2020 ikinci çeyrek sonuçlar?n?n, 2019 ikinci çeyrek sonuçlar? ile kar??la?t?r?ld???nda %40 büyümü? olmas? bile nas?l bir gelecekle kar?? kar??ya oldu?umuzu anlatmaya yetiyor.
Yöneticiler için bunun anlam? son derece aç?k. Tüketiciler ile yeni ileti?im ?ekilleri geli?tirmek, onlara ula?man?n yeni yollar?n? bulmak gerekiyor. Dijital mecralar ve e-ticaret bu yeni yollar?n ba??nda geliyor, özellikle D2C gibi farkl? yeni uygulamalarda geli?melerine devam ediyorlar. Burada birçok firman?n k?sa dönemde ki temel amac? kaybedilen gelir rakamlar?n?n bir k?sm?n? dahi olsa toparlayabilmek. Fakat k?sa dönem için yap?lan bu hareketler asl?nda uzun dönemde de?i?en ve de?i?meye devam edecek olan mü?teri davran???na da bir cevap vermek zorunda.
E-ticaretin gelece?i, mü?terinin taleplerinin ve ya?am stilinin farkl?la?mas? ile de?i?iyor. Moda alg?s? daha rahat ve gündelik k?yafetlere do?ru kayarken, bir taraftan da internet üzerinde al??veri?e daha fazla zaman ay?rabilir hale gelen mü?terinin sepete at ödemeye geç h?z? yava?l?yor. Tüm bunlar? göz önünde bulundurarak
- E-ticaret sitelerinin mü?terinin yeni sat?n alma davran???na göre tasar?m de?i?ikliklerini tamamlamas?, tüketiciye daha geni? gezinme olanaklar? sunmas?,
- Mü?terinin sat?n alma ve sitede gezinme davran???n?n detayl? ?ekilde analiz edilmesi, bu analize uygun olarak mü?terilere farkl? ürün önermelerinde bulunulmas?,
- Geli?tirilmi? lojistik süreçleri ile h?zl? ve etkili ula??m sa?lanmas?
Önümüzde ki dönemde e-ticaretin gelece?ine yönelik olarak ?irketlerin yapmalar? gerekenleri içeriyor.
Daha Geni? Dijital ?leti?im
?nsanlar?n kulland?klar? dijital ürün ve hizmetlerin geli?mesi ile birlikte, pazarlamac?lar?n medya seçimlerini de buna göre geli?tirmesi gerekiyor. Özellikle evde çal??an önemli bir kesim için ayn? anda kullan?lan birden fazla cihaz ve sistem ile birlikte mesajlar?n verilmesi gereken mecralarda önemli art??lar söz konusu.
Dijital asistanlardan, online telekonferans yaz?l?mlar?na, dijital oyunlardan sanal gerçeklik sistemlerine dek birçok farkl? noktada marka mesaj?n?n iletilmesi gerekiyor. Bu nedenle pazarlamac?lar?n ekosistem temelli bir dü?ünce yap?s?na do?ru evrilmesi ba?ar? için bir zorunluluk.
Güvenilir ve Uygun Maliyetli Ürün Talebi
Pandemi süreci, birçok tüketiciyi güvenilir bir al??veri? deneyimine ve güvenilir markalara sürükledi. Bu geni? kavram? farkl? noktalar için kullanabiliriz. Örne?in; temass?z ödeme, kurye ile kar??la?madan ürün teslimat?, fiziki ma?azalarda hijyen ko?ullar?n?n sa?lanmas? gibi önlemler güvenilir olmay? sa?lad??? gibi ayn? zamanda ürünlerin kalitesinden emin olunan güvenilir markalar seçildi.
Pandemi süreci içerisinde çok önemli tüketici kesimleri gelir kayb?na u?rad?. Mü?teriler güvenilir markalar? tercih ederken ayn? zamanda ürünlerin ula??labilir maliyetli olmas?na da özen gösterdiler. Lüks tüketim zay?flarken kaliteli ve uygun fiyatl? ürünlere do?ru olu?an yönelim halen güçlü bir ?ekilde etkisini gösteriyor.
Daha Sorumlu Marka Talebi
Pandemi öncesinde, Z ku?a??n?n etkisi ile sürdürülebilirlik konular?nda ilerlemeye ba?layan sosyal sorumluluk talebi önce coronavirüs salg?n? ve sonras?nda siyah hayatlar de?erlidir protestolar? ile çok daha güçlü bir konuma ula?t?. Özellikle genç tüketiciler, ?irketlerden daha fazla sorumluluk almas?n? do?an?n ve toplumun korunmas?nda harekete geçmesini talep ediyor.
Sorumlu marka talebi daha geç ya?ta olan insanlar için daha geride bir talep olsa da, özellikle gençler aras?nda geli?en bu talep ile birlikte markalar?n de?i?meye ba?layaca??n? görebiliriz. Ülkemizde de do?an?n korunmas? ile birlikte kad?n?n korunmas?na yönelik çal??an ?irketler sosyal sorumluluk alan?nda söz sahibi olacakt?r.
Geli?en E-Hizmet Segmenti
Birçok ürün ve hizmet elektronik ortamda kiralama usulü ile mü?teri bulmaya ba?lad?. Böylece geli?en ve i? yapma ?eklimizi de?i?tiren yeni bir dönemin de kap?lar? aç?lmaya ba?lad?.
Muhasebe uygulamalar?ndan, crm veya proje yönetimi uygulamalar?na kadar birçok farkl? alanda geli?en e-hizmetler, özellikle küçük ve orta ölçekli i?letmelerin, büyük firmalar?n sahip olabildi?i pahal? uygulamalar?n benzerlerine dü?ük bütçelerle sahip olabilmelerini sa?l?yor. Bu geli?meler startup firmalar?n geni? bir yelpazede ve etkili hizmetler sunabilmelerini, mü?terileri ile ili?kilerini farkl? bir boyuta ta??yabilmeleri için de etkili bir imkân sunuyor.
E-hizmet ürünleri daha çok son kullan?c? ve kobi boyutunda ki firmalar? ilgilendirse de, yak?n gelecekte bu tarz hizmetlerin büyük firmalar taraf?ndan da kullan?labilir hale gelece?ini görece?iz.
Son Söz
Kar??m?zda sadece yeni normal yok. Dijital teknolojilerle de?i?en bir dünya, tüketicilerin yeni talepleri ile de?i?en bir düzen var. Yeni bir ça?a ad?m atarken, günün sanc?lar?n? ya??yoruz. Hiçbirimiz gelece?in net bir ?ekilde nas?l olaca??n? öngöremesek de gelece?e haz?rlanmaktan ba?ka çaremiz de yok. Haz?rlanabilmek içinde
- Yeni döneme uyum sa?lamak ve pazar?n de?i?en yap?s?na ve taleplerine uyum sa?layabilmek için markan?z?n vizyon ve stratejisini olu?turun
- Pazar? ve kendinizi analiz edebilmek ve kararlar?n?z? h?zla hayata geçirebilmek ad?na, ?irketinizin bilgi toplama ve i? analiti?i yeteneklerini geli?tirin
- Hedef tüketicinin karar vermeden önce geçti?i süreci ortaya ç?kar?n ve buna uygun tan?t?m mecralar?n? seçin.
- ?irket kurum kültürünüzün ve çal??ma ?eklinizin bu de?i?iklikleri ne kadar h?zla gerçekle?tirmenize olanak verdi?ini öngörün. Organizasyonunuzu ve kültürünüzü bu de?i?iklikleri yapabilmek için de?i?tirin. Unutmay?n ki dönü?üm yaz?l?mla de?il insanla ba?lar.